هالووین و افسانه مرد خسیس فانوس‌به‌دست!

زی‌سان: کدوحلوایی، از نماد‌های اصلی هالووین، جایگاه ویژه‌ای در این جشن دارد، اما ریشه‌های این سنت به تراشیدن شلغم و افسانه‌های باستانی سلتی و مسیحی بازمی‌گردد. هالووین، که ۳۱ اکتبر هر سال برگزار می‌شود، به آیین‌های شب قبل از «روز تمام مقدسان» اشاره می‌کند و ترکیبی از مراسم مسیحی و جشن‌های باستانی سلتی است.

ریشه‌های سلتی

«سَوون» (Samhain) را گِیل‌ها (Gaels) در ایرلند و اسکاتلند به نشانه «آغاز نیمه‌تاریک سال» و شروع فصل سرد جشن می‌گرفتند.

به گزارش نشریه تلگراف، مردم گِیل بر این باور بودند که در این هنگام مرز دنیای زندگان و مردگان بسیار باریک می‌شود و ارواح و موجودات دیگر می‌توانند به دنیای زندگان وارد شوند. آنان معتقد بودند که این ارواح ممکن است به محصولاتی که در پایان تابستان برداشت شده است آسیب برسانند، بنابراین برای محافظت از خود، خانه‌ها و محصولاتشان شلغم‌ها را می‌تراشیدند و درونشان شمع می‌گذاشتند تا این ارواح را از خانه‌هایشان دور کنند. شلغم‌های حکاکی‌شده یکی از نماد‌های مهم این جشن بودند.

مهاجرت به آمریکا و تغییر به کدوحلوایی

وقتی مهاجران ایرلندی و اسکاتلندی به آمریکا رفتند سنت تراشیدن شلغم را با خودشان بردند، اما فهمیدند که کدوحلوایی، که در آمریکای شمالی فراوان بود، جایگزین مناسبی برای شلغم است. کدوحلوایی بزرگ‌تر و نرم‌تر از شلغم بود و تراشیدنش نیز راحت‌تر بود. به این ترتیب، کدوحلوایی جایگزین شلغم شد و در آمریکا به نماد هالووین بدل شد. 

افسانه جک فانوسی

یکی از افسانه‌های مرتبط با تراشیدن کدوحلوایی داستان «جک فانوس‌به‌دست» (Jack-o’-Lantern) است. این افسانه ایرلندی، که روایت‌های متفاوتی از آن وجود دارد، درباره مردی خسیس به نام جک است که شیطنت و تقلب‌هایش باعث شد پس از مرگ نتواند به بهشت یا جهنم برود. او به‌ناچار با یک شلغم و تکه‌ای زغال داغ، که شیطان به او داده بود، در تاریکی سرگردان شد. جک زغال روشن را درون شلغم گذاشت و از آن مانند فانوسی برای روشن کردن راهش استفاده کرد. به همین دلیل تراشیدن شلغم و گذاشتن شمع درون آن به نماد «جک فانوسی» بدل شد.

هالووین امروزی

هالووین (Halloween)، که ۳۱ اکتبر هر سال برگزار می‌شود و آیین‌های گرامیداشت «روز تمام مقدسان» (All Hallows’ Eve) در ابتدا جشنی مسیحی بود، اما در حال حاضر در بسیاری از کشورها، بدون در نظر گرفتن تاریخچه مذهبی‌اش، یک جشن فرهنگی بزرگ به شمار می‌آید. در کنار سنت‌های قدیمی مانند تراشیدن شلغم، کودکان و بزرگ‌سالان لباس‌های خاص هالووین می‌پوشند و برای طلب شیرینی و شکلات سراغ همسایه‌ها می‌روند. تراشیدن کدوحلوایی همچنان یکی از بخش‌های مهم و محبوب هالووین است و مردم با تراشیدن طرح‌های خلاقانه روی کدو آن را جلو خانه‌هایشان می‌گذارند.

درنهایت، کدوحلوایی جایگاهش را در فرهنگ جهانی پیش برد و بخشی از سنت‌های جذاب و رنگارنگ این جشن شد و دشوار است که بتوانیم این جشن را بدون آن تصور کنیم.