گروه بریکس چیست و درباره اهداف و تاریخچه آن چه می‌دانیم؟

اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: بریکس اتحادی از کشورهای در حال توسعه شامل برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، مصر، اتیوپی و امارات متحده عربی و ایران است. این کشورها حدود نیمی از جمعیت جهان و تقریباً یک‌سوم تولید ناخالص داخلی جهانی را نمایندگی می‌کنند و به‌طور منظم برای بحث در مورد حوزه‌های مختلف همکاری گرد هم می‌آیند.

“بریک” ابتدا مخفف چهار کشور نوظهور بود که پیش‌بینی می‌شد تا سال ۲۰۵۰ به عنوان اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان محصولات تولیدی، خدمات و منابع خام جهان باشند که شامل برزیل، روسیه، هند و چین بود. بعدها هر دو کشور چین و هند در مسیر پیشی گرفتن از برزیل و روسیه به عنوان تأمین‌کنندگان اصلی محصولات تولیدی و خدمات جهان قرار گرفتند. آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۰ به گروه بریکس پیوست و این ائتلاف اکنون با عنوان “بریکس” شناخته می‌شود. بعدها کشورهای دیگری نیز به گروه بریکس اضافه شدند. این اتفاق وقتی افتاد که رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی از رهبران ۶۷ کشور از جمله ایران برای حضور در این اجلاس دعوت کرد. در این نشستاعلام شد که از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای پیوستن به این گروه دعوت شده است. عضویت کامل این ۶ کشور از اول ژانویه ۲۰۲۴ محقق شد.

اهداف گروه بریکس

این ائتلاف از علاقه مشترک به ترویج تجارت و توسعه در کشورهای منطقه شکل گرفته است و برای بهبود اقتصاد این کشورها و وضعیت اجتماعی-اقتصادی جهانی ایجاد شده است.

این انجمن به عنوان یک مکانیسم جهانی جایگزین برای ترویج رشد اقتصادی و اجتماعی به‌ویژه زمانی که نهادهای بین‌المللی تحت فشار هستند، عمل می‌کند. کشورها از این پلتفرم برای تقویت روابط با دیگر کشورها استفاده می‌کنند.

ژئوپلیتیک و نظم اقتصادی جهانی مرتبط با بریکس

آفریقای جنوبی در دسامبر ۲۰۱۰ به این گروه پیوست و در سومین نشست بریکس در سانیا (چین) در سال ۲۰۱۱ شرکت کرد که پس از آن گروه با عنوان بریکس شناخته شد. کشورهای بریکس از یک جهان چندقطبی، یک سیستم مالی جهانی جایگزین (در مقابل صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی) و اصلاح سیستم تجارت جهانی اصلاحات WTO حمایت کرده‌اند. این کشورها پلتفرمی برای گفتگو در مورد مسائل مهم منطقه‌ای و جهانی ایجاد کرده‌اند.

زمینه‌های همکاری شامل موارد زیر بوده است:

-امور مالی و بانک مرکزی، تجارت، فروم‌های کسب‌وکار و شوراها، فروم‌های مالی، شوراهای آکادمیک و اندیشکده‌ها، سلامت، علوم و فناوری

-تروریسم، کشاورزی و سایر مسائل امنیتی

-جوانان و ورزش، مدیریت بلایا و آمار

صدای کشورهای در حال توسعه

کشورهای بریکس ۴۲ درصد از جمعیت جهان، ۳۳ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی و ۱۷ درصد از تجارت بین‌المللی را تشکیل می‌دهند. بریکس به عنوان یک ستون حیاتی نظم جهانی، سهم مهمی در رشد اقتصادی، تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی دارد. جنگ تجاری بین ایالات متحده و چین و افزایش سطح حفاظت از سوی کشورهای ثروتمند مانند ایالات متحده، نشان‌دهنده تغییر نظم جهانی است.

این انجمن، به عنوان صدای کشورهای در حال توسعه، همکاری در حوزه‌های توسعه پایدار و کاهش تغییرات اقلیمی را ممکن می‌سازد.

ارز بریکس

اخیراً کشورهای عضو بریکس اقدام به ایجاد یک ارز مشترک برای مقابله با قدرت دلار آمریکا کرده‌اند. همچنین صحبت‌هایی مبتنی بر سیستم پرداخت مبتنی بر بلاکچین میان این کشورها ایجاد شده است. بسیاری معتقدند که ایجاد ارز بریکس می‌تواند ضررهای زیادی به قدرت دلار آمریکا در جهان وارد کند. چرا که بخش مهمی از مبادلات اقتصادی بدون استفاده از ارز آمریکا انجام خواهد گرفت. با اینحال هنوز این هدف برای تحقق راه درازی در پیش دارد.

نکته پایانی

کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی و دیگر کشورها) دارای اقتصادی مشترک و رو به رشد، هویتی مشترک و آینده‌ای مشترک هستند. انتظار می‌رود بریکس سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی جهان را در اختیار داشته و بتواند در حکمرانی جهانی تأثیرگذار باشد. کشورهای بریکس پتانسیل زیادی برای توسعه بیشتر دارند، اما وضعیت سیاسی این کشورها همچنان یک مانع مهم به شمار می‌رود.