زیسان: هفته گذشته حرفهای سید محمد میرباقری، چهره کمتر شناخته شده در میان عموم مردم، اما به شدت محبوب در میان طیف راستگراهای رادیکال، در یک برنامه تلویزیون به شدت جنجالی شد. میرباقری در آن برنامه تلویزیونی تفسیرهای خاص خود را از سازش و جنگ ارائه کرد. چهره کلیدی جریان موسوم به آکادمی در قم درباره جنگ آخرالزمانی حرف زد و در نهایت ایده خود را تحت عنوان «تئوری مقاومت» معرفی کرد.
به گزارش «زیسان»، فراتر از اظهارات جنجالی هفته گذشته اخیرا نیز ویدئویی قدیمی از میرباقری منتشر شده که طی آن پیش بینی میکند در صورت تسلیم و مقاومت نکردن، عراق به سه قسمت و ایران به پنج قسمت تقسیم میشود. فکر میکنید اگر تسلیم شوید رها میشوید.
اظهارات میرباقری موجب شده که برخی از رسانهها و شخصیتهای منتقد جریات راستگرا تحت عناوین همچون، تئوریسین جنگ، دوگینِ سایهنشینها، جنگطلبی و انحرافی علیه او موضع بگیرند. با گذشت چند روز همچنان واکنشهای منتقدان و حامیان درباره میرباقری ادامه دارد که همین امر بازخوانی جنجالها به وجود آمده را ضرورت میبخشد.
چرا اظهارات میرباقری جنجالی شد؟
سید محمد میرباقری در برنامه تلویزیونی هفته گذشته پیرامون مسائل مختلف سخن راند، اما بیش از هر موضوع دیگری دو نکته بود که بیشتر توجهات را به سوی خود جلب کرد. ابتدا جایی که او درباره آینده ایران صحبت کرد و گفت: «مکرر این را عرض کردم که ما دو طرح برای آینده ایران بیشتر نداریم؛ یکی الگوی توسعه بر مدار اقتصاد جهانی و نظم کنونی و یکی الگوی پیشرفت اسلامی بر مدار نظم آینده و مداخله در نظم آینده. طرح پیروز دومیست. [طرح]اول قطعاً شکست خورده است. چون اولا نظم کنونی در حال فروپاشی است؛ و آینده دولت ملتها دارد به شدت تغییر میکند.»
همچنین، میرباقری در بخشی دیگر از اظهارت خود از یک ایده آخرالزمانی رونمایی کرد و گفت: «اگر نصف عالم هم در جریان طرح بزرگ کشته شوند، ارزش دارد. بدین معنا که طرح خدای متعال برای سرپرستی انسانهای طرح بسیار بزرگی است که تا قیامت و بعد از قیامت هم ادامه داره و در این طرح بزرگ اجازه یک درگیری داده شده است. یعنی دستگاه شیطان و طواغیت، فرعونها و مستکبرین امداد شدند در مقابل دستگاه انبیا و درگیری بزرگی راه افتاده است. ما باید این درگیری، شکست و پیروزیهایش و پیچ و خمهای آن را در دل این طرح بزرگ ببینیم.
اظهارات میرباقری علیه منافع ملی و در اسلام وجود ندارد
اظهارات سید محمد میرباقری با واکنش سنگین روزنامه اصلاحطلب هم میهن مواجه شد. این روزنامه در چاپ پنجشنبه ۲۶ مهر دو صفحه ۴ و ۵ خود را به بررسی اظهارات میرباقری اختصاص داد. این روزنامه دیدگاه دو روحانی دیگر محمدتقی فاضل میبدی و عبدالمجید معادیخواه را نسبت به نقطهنظرات میرباقری جویا شد.
محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و استاد دانشگاه مفید نیز درباره اظهارات میرباقری گفت: «اگر براساس مطالبی زندگی کنیم که این آقایان میگویند، باید همیشه در عسر و حرج باشیم. ولی انسان در این دنیا خلق شده که با آسایش، رفاه، صلح و مدارا زندگی کند. این روشی که الان بعضی از آقایان دنبال میکنند و میخواهند دائم با جهان سر ستیز داشته باشند، این روش عقلایی نیست. اینکه پول و پاسپورت ایران بیاعتبار باشد، زیبنده ملت ایران و اسلام نیست. ملت ایران ملتی تاریخدار، متمدن و با فرهنگ است و الان یک عده بخواهند این ملت را به جنگ بکشانند، این خلاف عقل، خلاف عرف و خلاف اسلام است و باید جلوی اینها ایستادگی کرد.»
عبدالمجید معادیخواه پژوهشگر تاریخ اسلام نیز گفت: «دین اسلام طبق فرمایش پیغمبر دینی آسان، باتسامح و سعهصدر، واقعبینی به مردم، زندگی و جهان نگاه کرده است. اگر تعدادی قهرمان بخواهند زندگی را برای خودشان با سختی بگذرانند اشکالی ندارد. البته اگر راهشان درست باشد. اما نمیتوان از جامعه چنین انتظاری داشت. اگر توقع قهرمان شدن تمام مردم وجود داشته باشد، مردم را هل میدهیم به سمت فتنهها. یعنی به سمت آمریکا و اسرائیل. اگر به افراد ضعیف زور گفته شود، نمیتواند ادامه دهد و توسط افرادی که در کمین او هستند شکار میشود؛ بنابراین آنچه که ما از اسلام، سیره پیامبر و نهجالبلاغه دریافتیم این است که رعایت اضعف مامومین شود.»
میر باقری و کیهان علیه هم میهن
گزارش روزنامه هممیهن آنچنان که انتظار میرفت با واکنش میرباقری و حامیاناش همراه شد. یک روز بعد از گزارش هم میهن، سید محمد میرباقری در ویدیویی در واکنش به تیتر تئوریسین گفت: ««تئوریسین جنگ» آمریکاست. در مقابل آمریکا، ما «تئوری مقاومت» داریم و غربگراها «تئوری تسلیم». غربزدهها اسم تئوری سازش و تسلیم را بهدروغ میگذارند تئوری صلح! و اسم «تئوری مقاومت» را میگذارند تئوری جنگ! حتماً ما صلحطلبیم، اما صلح پایدار از بستر مقاومت میگذرد، نه از بستر تسلیم و ذلّت.»
کیهان نیز در شماره ۲۸ مهر در ستون اخبار ویژه خود، گزارش هممیهن را فعالیت مسموم خواند و نوشت: «موضوع مرتبط با فعالیت مسموم رسانهای، اقدام روز پنجشنبه هممیهن است. این روزنامه با تیتربندی مغلوط و تحریف سخنان آیتالله میرباقری عضو مجلس خبرگان، خود سعی کرده ایشان را «تئوریسین جنگ» زده و به بازی در زمین اسرائیل متهم کند و حال آن که ایشان گفته برای صلح باید دفاع و مقاومت کرد و غربگرایانی که دم از صلح در برابر تجاوزات دشمنان میزنند، دعوت به تسلیم میکنند.»
موج انتقادات ادامهدار نسبت به اظهارات میرباقری
علاوه بر کنش و واکنش اخیر، همچنان انتقادات نسبت به مواضع سید محمد میرباقری ادامه پیدا کرد.
در جدیدترین انتقاد، محسن غرویان، استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اظهارات آیتالله میرباقری درباره خالصسازی میان کافران و مومنان گفت: از جانب خداوند سخن گفتن کار آقای میرباقری و امثال ایشان نیست.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به اظهارات چهرههای تندرو درباره جنگ با اسرائیل پس از به شهادت رسیدن اسماعیل هنیه و مواضع آنان درباره شرایط منطقه، بیان کرد: نظر مقام معظم رهبری این است که اگر بتوانیم مشکلات را با گفتگو و مذاکره حل کنیم، نوبت به جنگیدن نمیرسد. متاسفانه برخی جلوتر از رهبری مسائل را تئوریزه میکنند تا یک فضاسازی اجتماعی بین طرفداران خودشان ایجاد کنند. امروزه جنگ، جنگ تفکرات است. جنگ اندیشه، فکری و نرمافزاری فکری است. ما باید تلاش کنیم که زندگی مسالمتآمیز را با تمام ادیان و مکاتب دیگر تئوریزه کنیم که در راستای هدف اسلام و خداوند است.
علاوه بر این، عباس عبدی فعال سیاسی و روزنامهنگار در روزنامه اعتماد نوشت: رویکردها و تحلیلهای آخرالزمانی کمابیش همیشه وجود داشته است و از میان نیز نخواهد رفت. این پدیده حتی مختص جوامع توسعهنیافته نیست، زیرا در کشورهای توسعه یافته نیز وجود دارد. ریشههای این نگاه آخرالزمانی در یهودیت، مسیحیت، امروز هم مسیحیان اوانجلیست، و بهاییت هم هست. حتی هیتلر و جنبش فاشیستی او نیز بازتابی از جنبش هزارهای و واجد مضامینی از رویکرد آخرالزمانی بود که نتیجه آن را همه دیدند. مارکسیسم هم با نظریه پایان تاریخ و جامعه بیطبقه کمونیستی نوعی رویکرد آخرالزمانی بود. البته اینها با نگاه رسمی شیعه نسبت به ظهور متفاوت است که تعیین زمان و مصداق نمیکند، ولی در هر حال از ادعاهای افراد در ذیل این رویکرد در امان و مصون نیست و تاکنون هم نبوده است. همین الان هم دهها نفر از پیروان یک فرقه مذهبی طرفدار احمد الحسن البصری در دادگاه ویژه روحانیت محکوم شده و زندانی هستند. البته این نوع محکومیتها شامل نیروهای غیر رسمی میشود و کسانی که در ساختار رسمی رویکردهای آخرالزمانی را بازتولید میکنند مواجه با این مسائل نمیشوند.
روزنامه جمهوری اسلامی نیز در انتقادی شدیداللحن به اظهارات جنجالی میرباقری واکنش نشان داد و نوشت: در زمانهای که باید دیوار امنیت را با اخوت و محبت، محکم کرد با بدخواهی و بد گویی چنان که خِشت را از دیوار میکشند میخواهند افراد را از این صف- که باید، چون بنیان مرصوص باشد- بیرون بکشند. این روزنامه افزوده است: آنچه تا کنون از این جماعت دیدهایم انگشت کردن در چشمِ خودیها بوده است. کسانی که با این زبان از جنگ سخن میگویند باید کارنامهای به اندازه همه هشت سال دفاع مقدس داشته باشند نه کمتر اما. اما بزرگان شان که یک سخنرانی هم در دفاع از دفاع مقدس نداشتند چه رسد به حضور در میدان.