توسط :
-
مجموعه: بیماری ها و راه درمان
نوروپاتی حرکتی چندکانونی یک بیماری نادر و پیشرونده است
آشنایی با نوروپاتی حرکتی چندکانونی؛ علائم، علت‌ها و درمان‌ها
نوروپاتی حرکتی چندکانونی چیست؟
نوروپاتی حرکتی چندکانونی (MMN) یک بیماری است که اعصاب حرکتی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اعصاب وظیفه کنترل عضلات را بر عهده دارند. در این بیماری، ارسال سیگنال‌های الکتریکی به عضلات برای حرکت دچار اختلال می‌شود و باعث ضعف در دست‌ها و بازوها می‌گردد. همچنین ممکن است باعث گرفتگی و پرش عضلات شود.
نوروپاتی حرکتی چندکانونی تهدیدکننده زندگی نیست و در بیشتر موارد، درمان می‌تواند باعث تقویت عضلات شود. بیماری به تدریج و با سرعتی کند پیشرفت می‌کند و ممکن است انجام فعالیت‌های روزمره مانند تایپ کردن یا لباس پوشیدن دشوار شود. با این حال، برای بسیاری از افراد، علائم آنقدر خفیف است که نیازی به درمان پیدا نمی‌کنند و می‌توانند سال‌ها پس از تشخیص به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند.
بیشتر افراد در دهه‌های 40 و 50 زندگی خود به MMN مبتلا می‌شوند، اگرچه افراد بین 20 تا 80 سال هم ممکن است به این بیماری دچار شوند.
MMN عمدتاً بر اعصاب حرکتی تأثیر می‌گذارد
علل نوروپاتی حرکتی چندکانونی
هنوز علت دقیق MMN مشخص نیست. دانشمندان می‌دانند که این بیماری نوعی بیماری خودایمنی است، به این معنا که سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های عصبی حمله می‌کند و آن‌ها را به‌عنوان مهاجم شناسایی می‌کند. محققان در حال بررسی این بیماری هستند تا دلیل بروز آن را پیدا کنند.
علائم نوروپاتی حرکتی چندکانونی
اگر به MMN مبتلا باشید، به احتمال زیاد علائم اولیه را در دست‌ها و بازوهای پایین خود تجربه خواهید کرد. ممکن است عضلاتتان ضعیف شوند، دچار گرفتگی شده یا به طور غیرقابل‌کنترلی پرش داشته باشند. این علائم ممکن است در قسمت‌های خاصی از دست یا بازو، مانند مچ یا انگشتان، آغاز شوند و معمولاً در یک سمت بدن شدیدتر هستند. این بیماری ممکن است در نهایت پاها را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
MMN معمولاً دردناک نیست و حس دست‌ها و بازوها از بین نمی‌رود زیرا اعصاب حسی تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند. اما با گذر زمان، علائم به تدریج بدتر خواهند شد.
MMN بیماری خودایمنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب حمله می‌کند
نحوه تشخیص نوروپاتی حرکتی چندکانونی
پزشکان اغلب MMN را با بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، که با نام بیماری لو گریگ نیز شناخته می‌شود، اشتباه می‌گیرند. این دو بیماری علائم مشابهی مانند پرش عضلانی دارند، اما برخلاف ALS، MMN قابل درمان است.
پزشک ممکن است شما را به یک متخصص مغز و اعصاب که در درمان مشکلات سیستم عصبی تخصص دارد، ارجاع دهد. این متخصص یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سوالاتی درباره علائم شما می‌پرسد، مانند:
• کدام عضلات برای شما مشکل ایجاد می‌کنند؟
• آیا این مشکل در یک سمت بدن شما بیشتر است؟
• چه مدت است که این علائم را احساس می‌کنید؟
• آیا بی‌حسی یا گزگز دارید؟
• آیا چیزی هست که علائم شما را بهتر کند؟ چه چیزی آن‌ها را بدتر می‌کند؟
پزشک برخی آزمایش‌های عصبی و خون را انجام می‌دهد تا سایر شرایطی را که ممکن است باعث بروز این علائم شوند، رد کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• مطالعه هدایت عصبی (NCS): این آزمایش سرعت انتقال سیگنال‌های الکتریکی از طریق اعصاب شما را اندازه‌گیری می‌کند. معمولاً پزشک دو حسگر روی پوست یکی از اعصاب قرار می‌دهد: یکی برای ارسال یک شوک الکتریکی کوچک و دیگری برای ثبت فعالیت. پزشک این آزمایش را روی اعصاب دیگر نیز تکرار می‌کند اگر فکر کند بیش از یک عصب درگیر است.
• الکترومیوگرافی با سوزن (EMG): پزشک الکترودهایی را روی بازوهای شما قرار می‌دهد. این الکترودها دارای سوزن‌های کوچکی هستند که وارد عضله شما می‌شوند و به دستگاهی متصل هستند که می‌تواند فعالیت الکتریکی عضلات شما را اندازه‌گیری کند. پزشک از شما می‌خواهد به‌آرامی بازوهای خود را خم کرده و رها کنید تا دستگاه بتواند فعالیت عضله را ثبت کند. این آزمایش ممکن است همزمان با NCS انجام شود.
• آزمایش خون برای جستجوی آنتی‌بادی‌های GM1: برخی افراد مبتلا به MMN سطح بالاتری از این آنتی‌بادی‌ها دارند. اگر شما مقدار زیادی از این آنتی‌بادی‌ها داشته باشید، احتمالاً به این بیماری مبتلا هستید. هرچند ممکن است حتی در صورت نداشتن مقدار زیاد از این آنتی‌بادی‌ها نیز به MMN مبتلا باشید.
تشخیص MMN براساس علائم بالینی، آزمایشات عصبی و آزمایشات خون
راههای درمان نوروپاتی حرکتی چندکانونی
اگر علائم شما خیلی خفیف باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما اگر نیاز به درمان داشته باشید، پزشک احتمالاً دارویی به نام ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg) را تجویز خواهد کرد. این دارو مستقیماً از طریق یک سرم به یکی از رگ‌های شما وارد می‌شود. معمولاً این درمان در مطب پزشک انجام می‌شود، هرچند می‌توانید آن را در خانه نیز یاد بگیرید.
اگر IVIg مؤثر باشد، باید ظرف 3 تا 6 هفته احساس کنید که قدرت عضلات شما بهتر می‌شود. اما این اثرات با گذشت زمان از بین می‌روند، بنابراین شما باید درمان را ادامه دهید. معمولاً درمان یکبار در ماه انجام می‌شود، ولی ممکن است بسته به وضعیت شما بیشتر یا کمتر شود.
IVIg عوارض جانبی زیادی ندارد، اما هزینه‌بر است.
پزشکان در حال آزمایش روش‌هایی هستند تا دارو را مستقیماً از طریق پوست مانند یک تزریق معمولی تجویز کنند، اما این روش برای همه در دسترس نیست.
اگر IVIg مؤثر نباشد، پزشک ممکن است دارویی به نام سیکلوفسفامید (Cytoxan) تجویز کند، که برای درمان برخی انواع سرطان‌ها نیز استفاده می‌شود. این دارو با کاهش فعالیت سیستم ایمنی علائم را کنترل می‌کند. برخلاف ایمونوگلوبولین، سیکلوفسفامید می‌تواند عوارض جانبی بدی داشته باشد، بنابراین پزشکان سعی می‌کنند از آن کمتر استفاده کنند.
مراقبت از خود
اگر درمان MMN را زود آغاز کنید، احتمالاً علائم کمتری خواهید داشت و مشکلات طولانی‌مدت کمتری تجربه خواهید کرد. به برنامه درمانی خود پایبند باشید و هرگونه تغییر در وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارید.
اگر در انجام فعالیت‌های خاص مشکل دارید، ممکن است بخواهید به فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا عضلات خود را قوی نگه دارید و به شما نحوه انجام کارهای روزمره را راحت‌تر نشان دهند اگر عضلات شما دچار مشکل شده‌اند.
آنچه که باید انتظار داشته باشید
بسیاری از افراد مبتلا به MMN می‌توانند بیشتر یا حداقل بخشی از فعالیت‌های معمول خود را ادامه دهند. این بیماری برای برخی از افراد بدتر می‌شود و مانع از انجام کارهای روزمره می‌شود. نوع مشکلاتی که دارید بستگی به این دارد که کدام عضلات شما تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. اگر عضلات دست شما ضعیف شده‌اند، ممکن است در خوردن، تایپ کردن، نوشتن یا بستن دکمه‌ها مشکل داشته باشید. اگر عضلات پاهای شما تحت تأثیر قرار بگیرند، ممکن است در راه رفتن مشکل داشته باشید. برخی از افراد مبتلا به MMN شدید در تمامی این زمینه‌ها مشکل دارند.
MMN یک بیماری مزمن است و درمان قطعی برای آن وجود ندارد
سوالات متداول درباره نوروپاتی حرکتی چندکانونی
1. آیا نوروپاتی حرکتی چندکانونی کشنده است؟
خیر، این بیماری تهدیدی برای زندگی نیست، ولی می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار دهد و انجام کارهای روزمره را سخت کند.
2. آیا نوروپاتی حرکتی چندکانونی در همه افراد به یک شکل ظاهر می‌شود؟
نه، علائم این بیماری ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. در بعضی افراد ممکن است علائم شدیدتر و در برخی دیگر خفیف‌تر باشد.
3. آیا بیماری نوروپاتی حرکتی چندکانونی بهبود می‌یابد؟
علائم ممکن است با درمان بهبود یابند، اما بیماری به‌طور کامل بهبود نمی‌یابد. در بیشتر موارد، درمان‌ها می‌توانند علائم را کنترل کنند و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشند.
4. آیا می‌توان از نوروپاتی حرکتی چندکانونی پیشگیری کرد؟
متأسفانه، هیچ راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، زیرا علت دقیق آن هنوز مشخص نیست.
5. آیا نوروپاتی حرکتی چندکانونی به تدریج بدتر می‌شود؟
بله، در بیشتر موارد، این بیماری به‌آرامی بدتر می‌شود و ممکن است فرد برای انجام کارهای روزمره مانند نوشتن یا بستن دکمه‌ها مشکل پیدا کند.
سخن پایانی
در نهایت، نوروپاتی حرکتی چندکانونی (MMN) یک بیماری نادر است که با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌توان علائم آن را مدیریت و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشید. اگرچه این بیماری به‌طور کامل قابل درمان نیست، ولی درمان‌های موجود می‌توانند در تقویت عضلات و کاهش علائم مؤثر باشند. پیگیری درمان‌ها، رعایت سبک زندگی سالم و مشورت منظم با پزشک می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا به زندگی فعال خود ادامه دهند و از مشکلات ناشی از این بیماری بکاهند. امیدواریم با افزایش آگاهی و پیشرفت‌های علمی، به تدریج راهکارهای بهتری برای مدیریت این بیماری پیدا شود.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
