داستان عجیب خطرناک‌ترین گربه چین!

زی‌سان: با بالا گرفتن اعتراض‌های ضد قرنطینه در شهر‌های چین در نوامبر ۲۰۲۲، صد‌ها هزار نفر در اطراف جهان پای یک منبع دور از ذهن میخکوب شده بودند: یک حساب کاربری ایکس (توییتر سابق) که تصویرش یک گربه کارتونی بود.

به گزارش زی سان به نقل از بی بی سی، حساب «معلم لی معلم شما نیست»، فیلم‌های اعتراضات، جزییاتی درباره تحرکات پلیس، اخبار دستگیری‌ها و انبوهی از مطالب را که از سوی شهروندان ارسال می‌شدند، منتشر می‌کرد.

در رسانه‌ها و اینترنتی که به شدت تحت تسلط حکومت است، شمار اندکی از اینها را می‌شد در چین یافت. همه این مطالب را یک نفر که در اتاق خوابی در ایتالیا نشسته بود – یک دانشجوی هنر به اسم لی یینگ – مدیریت می‌کرد.

آقای لی از آن موقع وقایع‌نگار مهم اطلاعاتی شد که پکن آنها را از نظر سیاسی حساس به شمار می‌آورد.

حساب ایکس او دریچه‌ای است به روی چین دوران شی جین‌پینگ که در آن سلطه گازانبری مقامات بر اطلاعات، روز به روز تنگ‌تر می‌شود. از اعتراض‌های بزرگ گرفته تا هر اقدام اعتراضی کوچک، از فساد گرفته تا جرم، این چیز‌ها با تلاش بسیار از اینترنت چین گردآوری می‌شوند و سر از حساب آقای لی در می‌آورند.

او می‌گوید این کار باعث خشم مقامات شده است، و در مصاحبه با بی‌بی‌سی، تصویری روشن از فشار‌هایی که پکن به معترضان خارج از کشور می‌آورد، ارایه داد.

او ادعا می‌کند که دولت چین فقط او را آزار نمی‌دهد بلکه دوستان، خانواده و دنبال‌کنندگان او را در ایکس نیز با حرکتی هماهنگ‌شده برای ارعاب، هدف قرار می‌دهد.

دولت چین به پرسش‌های ما پاسخی نداد و ما نتوانستیم به طور مستقل همه ادعا‌های آقای لی را راستی‌آزمایی کنیم. اما روش‌هایی که او به تفصیل ذکر کرد از سوی کنشگران دیگر، گروه‌های فعال حقوق بشر و سایر دولت‌ها مستندسازی شده‌اند.

او در گفت‌وگویی تلفنی به بی‌بی‌سی گفت که کنشگری او امری تصادفی بوده است.

«این محدودیت‌های بی‌امان مقامات چین برای آزادی بیان و آزادی رسانه است که باعث شد من تدریجا از یک فرد معمولی به کسی که امروز هستم تغییر پیدا کنم.»

در روز جمعه ۱۰ ژوئن ۲۰۲۲، یک زن مردی را که روی ویلچر نشسته است، از حصار اطراف محله‌ای که به دلیل کووید-۱۹ قرنطینه شده است، عبور می‌دهد. 

حضور آنلاین لی با نوشتن و انتشار داستان‌های عاشقانه در ویبو، سکوی میکروبلاگینگ (نظیر ایکس) چینی شروع شد. او که فرزند دو معلم هنر است، توضیح می‌دهد: «من کسی بودم که عشق را تبدیل به مضمون خلاقانه اصلی کارش کرده بود و اصلا کاری به کار سیاست نداشتم». حتی اعتراض‌های دموکراسی‌خواهانه در هنگ‌کنگ، که پکن آن را سرکوب کرد، تاثیر چندانی بر او نداشت: «من مثل خیلی از آدم‌های معمولی دیگر بودم و فکر نمی‌کردم این اعتراض‌ها هیچ ربطی به من داشته باشد.»

همه‌گیری کووید شروع شد. وقتی چین همه جا را بست، آقای لی – که حالا در یک دانشکده معتبری هنری در ایتالیا درس می‌خواند – به این در و آن در می‌زد که از خانه خبر بگیرد. هنگام جست‌وجو در رسانه‌های اجتماعی از خواندن خبر‌های قرنطینه‌های سخت‌گیرانه تکان خورد: «مردم از گرسنگی داشتند می‌مردند و حتی خودشان را از ساختمان‌ها پایین می‌انداختند … در آن زمان، احساس رنج و فشار فراوانی وجود داشت.»

او شروع به گفتگو درباره این ماجرا در ویبو کرد. عده‌ای از دنبال‌کنندگانش به طور خصوصی روایت‌هایشان را برای او فرستادند و خواستند که از جانب آنها منتشرشان کند و او این کار را کرد. سانسورچیان متوجه شدند و حسابش را مسدود کردند.

او مایوس نشد و بازی موش و گربه‌ای را آغاز کرد. هر بار که حسابش را می‌بستند یک حساب تازه در ویبو باز می‌کرد. بعد از باز کردن پنجاه و سه حساب دیگر با خودش گفت بس است: «گفتم خیلی خب. می‌روم توییتر.»

در ایکس که از بند سانسورچیان چینی رها بود و از طریق فیلترشکن‌ها می‌شد به آن دسترس داشت، دنبال‌کنندگان آقای لی زیاد شدند. ولی این تعداد ناگهان در اواخر سال ۲۰۲۲ در جریان اعتراض‌های «کاغذ سفید» علیه راهکار‌های تنبیهی کوووید-صفر چین به شکلی انفجاری به یک میلیون دنبال‌کننده رسید.

حساب او مرکز مهمی برای تبادل اطلاعات اعتراضی شد؛ در یک مقطع هر یک ثانیه برای او پیامی فرستاده می‌شد. آقای لی به ندرت می‌خوابید و مشغول راستی‌آزمایی و انتشار مطالبی بود که صد‌ها میلیون بار دیده می‌شدند.

دیری نپایید که تهدید‌های آنلاین به مرگ از سوی حساب‌های ناشناس آغاز شدند. او می‌گوید مقامات به خانه والدین‌اش در چین رفتند و آنها را بازجویی کردند. ولی باز هم او اطمینان داشت که وقتی اعتراض‌ها فروکش کند، زندگی به حال عادی برمی‌گردد.

او می‌گوید: «بعد از اینکه گزارش دادن درباره جنبش کاغذ سفید تمام شد، با خودم فکر کردم مهم‌ترین کاری که در زندگی‌ام می‌توانستم بکنم، دیگر تمام شده. به فکر ادامه فعالیت در این حساب نبودم. ولی زمانی که فکر می‌کردم خب، حالا باید چه کنم، ناگهان تمام حساب‌های بانکی من در چین مسدود شدند.»

«اینجا بود که فهمیدم دیگر راه برگشتی نیست.»

تیچر لی با اشاره به آواتارحساب کاربری ایکس خود به شوخی می‌گوید که او ترسناک‌ترین گربه چین است

با تیره‌تر شدن روابط با چین، نگرانی‌ها درباره جاسوسی چینی‌ها در غرب به‌طور پیوسته در حال افزایش بوده است. چیزی که نگران‌شان می‌کند گزارش‌هایی است مبنی بر اینکه پکن مشغول شنود و فشار آوردن بر شهروندانی است که در خارج از چین زندگی می‌کنند. البته چین این اتهامات را به‌عنوان «تهمت بی‌اساس و بدخواهانه» رد کرده و گفته است که به حفظ حقوق و امنیت شهروندانش در خارج از کشور متعهد است.

اما اتهامات رو به افزایش‌اند. سال گذشته، مقام‌های آمریکا مدعی شدند که یک نیروی ضربتی پلیس چین از رسانه‌های اجتماعی از جمله ایکس، برای آزار رساندن به شهروندان چینی در فضای آنلاین استفاده می‌کند و ده‌ها نفر را به خاطر «تهدید‌های بین دولتی» متهم کرد.

یک جاسوس سابق هم به رسانه‌های استرالیایی گفته است که چطور یک کاریکاتوریست سیاسی را در کامبوج و یک کنشگر را در تایلند هدف قرار داده است. سازمان عفو بین‌الملل متوجه شده است که شهروندان چینی که در خارج تحصیل می‌کنند و در اعتراض‌های ضد دولتی شرکت کرده‌اند، تحت نظر قرار گرفته‌اند.

تحلیل‌گران سرکوب فراملی چین را مرتبط با «عملیات شکار روباه» می‌دانند که بیش از ده سال است برای دستگیری مجرمان فراری انجام شده است. آنها معتقدند که این شیوه‌ها حالا برای هدف قرار دادن هر کسی که خارج از پکن باشد و تهدید به شمار بیاید، استفاده می‌شوند.

آقای لی معتقد است که نشانه‌های کافی وجود دارند که او حالا یکی از این افراد است. او گفته است که پلیس سراغ شرکتی در چین رفته است که او در گذشته از آن لوازم هنری سفارش می‌داده است، و خواهان اطلاعات ارسال اجناس به ایتالیا شده است. کسی که ادعا می‌کرد نماینده یک شرکت تحویل بسته‌های اروپایی است با او تماس گرفته و آدرس فعلی‌اش را از او خواسته است در حالی که او هرگز چیزی سفارش نداده بود.

جزییات نشانی و شماره تلفن سابق او در برنامه پیام‌رسان وی‌چت منتشر شده بود. فردی غریبه سراغ خانه قبلی او رفته بود و خواسته بود او را ببیند، چون می‌خواسته یک «پیشنهاد کاری» را با او در میان بگذارد.

معلوم نیست مقام‌های چینی مستقیما پشت این حوادث بوده باشند. اما لورا هارث، مدیر پویش «مدافعان امنیت» که یک گروه حمایت از حقوق افراد است و به تازگی به وضعیت آقای لی پرداخته، می‌گوید این نوع ابهام را می‌توان تعمدی دانست، چون باعث «یک ترس دائمی از تعقیب و بی‌اعتمادی» در افرادی می‌شود که هدف قرار گرفته‌اند.

پکن متهم به همکاری با واسطه‌هایی از قبیل تاجران چینی مستقر در خارج است، تا دولت بعدا بتواند هر دخالت مستقیمی را انکار کند. گروه «مدافعان امنیت» مدعی است که فردی که به خانه سابق آقای لی رفته، تاجری است که با قرارگاه‌های جنجالی پلیس خارج از کشور چین ارتباط دارد.

یاکیو وانگ، مدیر تحقیق چین در خانه آزادی می‌گوید: «خیلی اوقات ملی‌گرا‌ها و افراد میهن‌دوستی وجود دارند که در کنار دولت با رابطه‌ای دو جانبه سودمند کار می‌کنند. او می‌گوید تفکر آنها این است که «اگر این کار را برای مقامات بکنم، برای تجارتم خوب است».

مقامات شروع به تحت نظر گرفتن و بازجویی بیشتر از والدینش کردند – و به گفته او در مقطعی هر روز به سراغ‌شان می‌رفتند. حتی مسئولان مدرسه‌ای که آنها زمانی در آن کار می‌کردند از آنها خواسته بودند که آقای لی را متقاعد کنند که دست بردارد.

او می‌گوید: «دارند هر کسی را که در چین ارتباطی با من دارد بازجویی می‌کنند و حتی تماس‌های من در وی‌چت را دنبال می‌کنند و سعی می‌کنند عادت‌های زندگی من را بفهمند و ببیند به چه نوع رستورانی دوست دارم بروم». حتی ادعا می‌شود که یک نفر را تحت فشار قرار داده بودند که بگوید آقای لی است.

دنبال‌کنندگان در ایکس به آقای لی گفته‌اند که از پایان سال گذشته، آنها را برای «نوشیدن چای» احضار کرده‌اند – که تعبیری است برای بازجویی پلیس.

او تخمین می‌زند که چند صد نفر را بازجویی کرده‌اند و به آنها گفته‌اند که او را آنفالو کنند. به عده‌ای فهرست بلندی از اسامی را نشان داده‌اند که ادعا شده دنبال‌کننده او هستند، و یکی از فهرست‌ها به گفته آقای لی شامل ۱۰ هزار اسم بوده است. او معتقد است که مقام‌ها این کار را کرده‌اند تا مقیاس بازجوهایی‌هایشان را نشان بدهند و او و دنبال‌کنندگانش را بترسانند.

او می‌گوید: «البته من خیلی احساس گناه می‌کنم. اینها فقط می‌خواستند ببیند در چین چه خبر است و حالا آنها را برای ‘نوشیدن چای’ احضار می‌کنند». در ماه فوریه، او این گزارش‌ها را با هشداری در ایکس علنی کرد – یکشبه بیش از ۲۰۰ هزار نفر او را آنفالو کردند.

معلوم نیست در شرایطی که ایکس در چین مسدود است، مسئولان چطور توانسته‌اند کاربران ایکس را شناسایی کنند. عده‌ای را ممکن است از طریق توییت‌هایشان شناسایی کرده باشند، ولی عده زیادی هویت‌شان را مخفی کرده بودند.

آقای وانگ می‌گوید این احتمال وجود دارد که دولت چین خواهان دریافت اطلاعات کاربری آنها شده باشد. در این صورت، ایکس «باید شفاف باشد» و اعلام کند که تن به چنین درخواست‌هایی داده است. ایکس به پرسش‌های بی‌بی‌سی پاسخی نداد.

اندکی پس از آنکه آقای لی مطالبی را درباره بازجویی‌ها منتشر کرد، حساب‌های ناشناس صندوق پیام‌ها و کامنت‌های توییت‌های او را پر از هرزنامه و اسپم کردند. آنها کاریکاتور‌های توهین‌آمیز از پدر و مادرش و مطالب پورنوگرافیک برای او می‌فرستادند. او تصاویر وحشتناکی از فیلم‌های ترسناک، و عکس‌ها و فیلم‌هایی از شکنجه گربه‌ها دریافت کرد. او می‌گوید این به این دلیل است که آنها می‌دانند او عاشق گربه‌ها است. بی‌بی‌سی تصاویری از این فیلم‌ها و عکس‌ها را دیده است.

همزمان با انتشار پست‌های آقای لی درباره کشتار تیان‌آن‌من در سال ۱۹۸۹ که موضوعی ممنوع برای حزب کمونیست چین است، ارسال پیام‌ها بسیار شدت گرفتند.

اطلاعات شخصی او و والدین‌اش، از جمله عکس‌های آنها، روی وب‌سایتی که حساب‌های ناشناس ایکس تبلیغ می‌کند منتشر شده است. این وب‌سایت مدعی است که آقای لی برای دولت چین کار می‌کند و به نظر می‌رسد تلاش دارد که تا بذر بی‌اعتمادی را میان دنبال‌کنندگان او بکارد.

بررسی دامنه وب‌سایت نشان می‌دهد که این وب‌سایت در ماه آوریل راه‌اندازی شده و ثبت‌کننده آن مکانش را چین و تاسمانی اعلام کرده است. میزبان آدرس آی‌پی آن یک شرکت هنگ‌کنگی است.

معلوم نیست چه کسی پشت این ماجراهاست ولی آقای لی می‌گوید که این «حمله روانی» است و هدف فرسوده کردن روانی اوست.

هو-فانگ هونگ دانشور علوم سیاسی در دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید چین تنها کشوری نیست که دنبال معترضان خارج از کشور می‌رود و به اتهامات مشابهی علیه هند و ترکیه اشاره کرد. او می‌گوید: «هر چقدر جوامع خارج از کشور فعال‌تر می‌شوند و رسانه‌های اجتماعی ارتباط آنها را با مردم داخل کشور بیشتر می‌کنند، دولت‌های خودکامه روز به روز احساس می‌کنند که جوامع خارج از کشور تهدیدی برای آنها هستند.».

اما او می‌افزاید که در مورد چین روش‌هایشان را شدت می‌بخشند، چون «دولت چین سوء‌ظن فزاینده‌ای دارد» و تحت فشار رکود اقتصادی و خروج پول و استعداد از کشور است.

ناظران می‌گویند این سوء ظن به نظر می‌رسد باعث اعمال فشار شدید منحصر به فردی بر آقای لی شده است. آقای وانگ می‌گوید اتفاقی که داشت برای او می‌افتاد، همه نشان از یک «برنامه واقعا سطح بالای ملی» داشت.

«او گردآورنده‌ای است که مردم به او اطلاعات را می‌فرستند و این برای مقامات هراس‌آور است … او یک جور قدرتی دارد که هیچ کس در گذشته نداشته است».

آقای لی با تمسخر می‌گوید که می‌شود اسم او را «خطرناک‌ترین گربه چین» گذاشت – که اشاره‌ای است به عکس پروفایل ایکس او که خودش آن را کشیده است.

او می‌گوید دولت به دنبال اوست، چون کوشش‌های گسترده‌شان برای سانسور اخبار منفی را خنثی می‌کند و همچنین او نماینده نسل جدیدی از جوانان مطلع سیاسی و ماهر در زمینه اینترنت در چین است. «چیزی که نسل معترض کاغذ سفید نماینده آن است، دقیقا همان نوع ایدئولوژی است که نمی‌خواهند مردم از آن باخبر شوند».

فعالیت‌های او هزینه شخصی عظیمی برای او در پی داشته است. او چندین بار محل سکونتش را در ایتالیا تغییر داده است، و هر بار در هر مکان فقط چند ماه مانده و به ندرت از خانه خارج می‌شود. او کار ثابتی پیدا نکرده است و تمام تکیه‌اش به کمک‌های مالی آنلاین و درآمد از یوتیوب و ایکس است.

او با دو گربه‌اش به نام‌های گوئولای و دیان‌دیان زندگی می‌کند. در مصاحبه‌های قبلی او از دوست دختری یاد کرده بود که حالا از هم جدا شده‌اند. او محکم می‌گوید: «حالا دیگر خودم تنها هستم. فشار خیلی زیاد بود. ولی احساس تنهایی نمی‌کنم، چون با آدم‌های خیلی زیادی در رسانه‌های اجتماعی ارتباط دارم».

اما اذعان دارد که به خاطر وضعیتش و ساعت‌های طولانی آنلاین بودن، احساس فشار روانی می‌کند. «تازگی‌ها احساس می‌کنم توانایی‌ام برای بیان خودم کاهش یافته و تمرکز زیادی ندارم».

هر چند او به تازگی پاسپورتش را تمدید کرده، معتقد است که مقام‌های چینی اجازه این کار را داده‌اند تا بتوانند دنبالش کنند؛ هدیه‌ای تلخ از سوی دولتش. او که زمانی بسیار سفر می‌کرد، حالا احساس می‌کند به دام افتاده است.

او اضافه می‌کند: «خیلی اوقات سوگوارم [برای زندگی که می‌توانستم داشته باشم]. از طرف دیگر پشیمان هم نیستم».

او می‌گوید: «من خودم را قهرمان نمی‌دانم. فقط داشتم کاری را انجام می‌دادم که آن زمان فکر می‌کردم کار درستی است. چیزی که من نشان دادم این است که یک آدم معمولی هم می‌تواند این کار‌ها را بکند». او فکر می‌کند اگر حسابش را ببندند «به طور طبیعی معلم لی تازه‌ای ظهور خواهد کرد».

فکر دستگیر شدن او را می‌ترساند ولی کوتاه آمدن در کار او نیست. «احساس می‌کنم آدم بی‌آینده‌ای هستم … تا روزی که مرا پیدا کنند و به زور به چین بکشانند یا حتی مرا بربایند، من همچنان کاری را که دارم می‌کنم ادامه خواهم داد».

او با علنی کردن اتهاماتش امیدوار است تاکتیک‌های دولت چین را افشا کند. ولی یک دلیل دیگرش این است که معتقد است آنها با شدت بخشیدن به سرکوب‌شان از خط قرمز عبور کرده‌اند و او می‌خواهد با آنها مبارزه کند. «من چیزی را که شما دوست ندارید منتشر می‌کنم در نتیجه شما مرا له می‌کنید و این روند مبارزه دوطرفه است. اما اینکه این کار را با والدینم می‌کنید، برای من قابل فهم نیست».

او حالا برنامه‌های مبارزه‌جویانه‌ای برای گسترش عملیاتش دارد و شاید افرادی دیگر را استخدام کند که به حرکت او بپیوندند یا به زبان انگلیسی برای گسترش نفوذش مطلب منتشر کنند.

دولت چین «واقعا از اینکه مردم در خارج از این کشور بدانند در چین چه می‌گذرد، هراس دارد … [و به زبان انگلیسی نوشتن]چیزی است که از آن بیشتر هم هراس دارند».

«ممکن است احساس کنند روش‌های زیادی در اختیار دارند، ولی من هم برگ‌های زیادی دارم که می‌توانم بازی کنم».