بیمه ایران نشانی که از آن محافظت نشد/ مدیران بی‌کفایت و کارنابلد، پاشنه آشیل تنها شرکت دولتی بیمه در ایران/ چرا بیمه ایران زیان انباشته دارد؟

اقتصاد ۲۴ – بیمه ایران مانند بسیاری از برند‌های قدیمی به واسطه اصالتی که دارند همچنان برای خیلی‌ها به خصوص در نسل قدیمی‌تر نشان معتبری به حساب می‌آیند. چند روز پیش این نشان قدیمی ۸۹ سالگی را تمام و وارد ۹۰ سالگی خود شد. اما این نشان هم مانند بسیاری از هم‌قطاران خود در لابلای مدیریت ناکارامد دولتی‌ها رو به افول رفت.

بیمه ایران، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین شرکت‌های بیمه در کشور با ۸۹ سال قدمت، نقش بسزایی در توسعه صنعت بیمه‌ای ایران داشت. با این حال، در سال‌های اخیر سهم بازار این شرکت به شدت کاهش یافته است به گونه‌ای که سهم ۵۰ و ۴۵ درصدی این شرکت از بازار حالا به حدود ۲۵ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است.

جالب است بدانید که در سال ۱۴۰۰ سود خالص مجموع بیمه ایران ۶۲۲ میلیارد و ۴۸۶ میلیون تومان بود که برای مجموعه‌ای با ابعاد و سرمایه شرکت بیمه ایران در مقایسه با عملکرد شرکت‌های خصوصی صنعت بیمه، بسیار ناچیز محسوب می‌شود، علی‌رغم وعده‌های داده شده، این مقدار نه تنها افزایش نیافت، بلکه در سال ۱۴۰۱ به ۲۵۰ میلیارد و ۴۹ میلیون تومان کاهش یافته است. 

کاهش ۳۰۰ درصدی سود خالص بزرگ‌ترین شرکت بیمه‌گر کشور نکته مهمی محسوب می‌شود که به سادگی نمی‌توان از کنار آن گذشت. زیان انباشته شرکت بیمه ایران نیز از بیش از ۸۲۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۸۶۶۴ میلیارد تومان در ۱۴۰۱ رسیده است. در واقع زیان انباشته شرکت نه تنها کاهش نیافته بلکه بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان رشد کرده است.

در همین زمینه و در مراسم معارفه مدیرعامل جدید بیمه ایران، عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد با بیان اینکه اصرار داشتیم قبل از ۱۵ آبان یعنی سالروز بیمه ایران یک مدیر مستقر در این نهاد داشته باشیم، اظهار کرد: ما اکنون در فصل جدیدی برای فعالیت بیمه ایران هستیم و تاکید دارم بیمه ایران برای ما مهم است و باید همکاران تمام توان خود را بگذارند. متاسفانه سهم بازاری و صورت‌های مالی این شرکت در حد مطلوب نیست و البته شرایط اقتصادی و تحریم‌ها بیمه ما را هم متاثر از خود کرده است. تحریم‌ها شرایط خاصی برای شاخص‌های اصلی اقتصاد کلان به وجود آورده و باعث شده که بیمه هم متاثر از آن شود. امیدوارم که دکتر جباری و همکاران و تجاربی که در بانک به دست آوردند بیمه ایران را به روز‌های اوج برگرداند.

چرا بیمه ایران افول کرد؟

اما جالب است بدانید که طی یک سال گذشته این سومین مدیرعاملی است که بر مسند مدیریت بیمه ایران نشسته و این عدم ثبات را می‌توان به عنوان مشتی نمونه خروار از فقدان مدیریت در این شرکت دانست.

از سوی دیگر آنچه به صورت غیر رسمی می‌دانیم این است که بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها در این مجموعه به صورت جزیره‌ای ناهماهنگ گرفته می‌شد و حتی گاه شرکت‌های زیر مجموعه این شرکت از بی‌تصمیمی رنج می‌بردند.

به نظر می‌رسد حرکت کند در ساختار دولتی این شرکت سبب شده تا برای بدنه مدیریتی این شرکت مهم نباشد که سهم بازار این مجموعه کاسته شده و نیاز است تا با چابک‌سازی این مجموعه در رقابت با سایر شرکت‌های بیمه همچنان از هویت و اصالت شرکت سهامی بیمه ایران پاسداری کرد.
هر چند باید اذعان داشت که طی دو دهه گذشته، تعداد شرکت‌های بیمه خصوصی در ایران افزایش یافته است. این شرکت‌ها با ارائه خدمات متنوع، قیمت‌های رقابتی و تمرکز بر نیاز‌های خاص مشتریان، توانسته‌اند بخشی از بازار را به خود اختصاص دهند.

رقابت شدید باعث شده تا شرکت‌های جدید با انعطاف‌پذیری بیشتر و نوآوری در ارائه خدمات، مشتریان را جذب کنند؛ بنابراین عدم نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین و تحول دیجیتال و استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی در صنعت بیمه اهمیت زیادی یافته است. عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های فناوری، استفاده محدود از بستر‌های آنلاین برای ارائه خدمات و عدم ارائه محصولات بیمه‌ای مبتنی بر داده‌های تحلیلی هم منجر به کاهش جذابیت شرکت برای مشتریان مدرن شده است.

در نهایت باید گفت که بیمه ایران به‌عنوان یک شرکت دولتی، با محدودیت‌های بوروکراتیک و ساختاری مواجه است که انعطاف‌پذیری و سرعت تصمیم‌گیری را کاهش می‌دهد. این موضوع می‌تواند در رقابت با شرکت‌های خصوصی که ساختار سازمانی چابک‌تری دارند، مشکل‌ساز شود.

نشانی که از آن محافظت نشد

اگرچه بیمه ایران برندی شناخته شده است، اما طی این سال‌ها نتوانست تصویر خود را با نیاز‌ها و انتظارات نسل جوان‌تر و جامعه تطبیق دهد. عدم استفاده از استراتژی‌های بازاریابی مدرن، حضور کم‌رنگ در فضای مجازی و عدم ارتباط مؤثر با مشتریان که همه نشان از ساختار فرسوده و قدیمی شرکت دارد سبب کاهش سهم بازار این مجموعه قدیمی شده است.

سازمان‌های بزرگ و قدیمی گاهی با چالش‌های کارایی عملیاتی مواجه می‌شوند. هزینه‌های سربار بالا، سیستم‌های مدیریتی قدیمی و فرآیند‌های ناکارآمد می‌تواند رقابت‌پذیری شرکت را کاهش دهد. همچنین ساختار دولتی این شرکت سبب عدم جذب نیروی متخصص جوان در حوزه‌های مختلف به خصوص مارکتینگ شده است.

به نظر می‌رسد این نشان قدیمی بیش از هرچیز نیازمند تغییر در فرآیند‌هایی باشد که دولتی‌ها طی سال‌های قبل بر آن حاکم کرده‌اند، فرآیندی که خبری از نوآوری و چابکی در آن نیست و تنها مناصب به واسطه رابطه‌ها تغییر می‌کنند.